لە سیاسەتدا، هەوەك لە شەڕیش، بڕیاری چەوت‌و نابەرپرسانە زیانی گەورە‌و زۆر جار كارەساتی لێدەكەوێتەوە. هیچ شتێك ناچاری نەكردبووین خۆمان تووشی شەڕێكی دۆڕاو بكەین‌و دەرفەتێكی زۆر بۆ دەرچون لە قەیرانەكە، بە قازانجەوە، لە ئارادا بوو. 

پێش ئەوەی شەڕەكە لە رووی عەسكەرییەوە بدۆڕێنیین، لە ڕووی سیاسییەوە دۆڕاندبوومان، چونكە كۆمەڵی نیودەوڵەتی پشتگیری لێنەكردین. ئەمەش یەكەم زەنگی مەترسی بوو كە دەبوایە دەستەبژێری سیاسی فەرمانڕەوا بەهەند وەری گرتبا.

لە ماستەر نامەیەكدا دەربارەی هەماهەنگی نێوان نەمسا‌و بەریتانیا لە سەدەی نۆزدەهەم بۆ هێنانە دیی ئاشتییەكی سەقامگیر لە ئەوروپای پاش شكستهێنانی ناپلیۆن، هێنری كسنجەر دەڵێت، (لێهاتوویی دەوڵەتمەدار لەوە دایە كە بتوانێت هەڵسەنگاندنێكی دروست بۆ پەیوەندیی نێوان هێزەكانی گەڵاڵە بكا‌و بە پێی ئەو هەڵسەنگاندنە كار بۆ بەدیهێنانی ئامانجە خوازراوەكان بكات). خاڵی لاوازی دەستەبژێری سیاسیی كورد سەرەڕای ئەزموونی دەوڵەمەندی لە سیاسەتدا، لەوە دایە كە ئەو هەڵسەنگاندنە دروستەی نەبووە.

لە بەردەم مایكرۆفۆن‌و كامێراكاندا سیاسەتمەدارێكی ناسراوی ئەو دەستەبژێرە نەڕاندی (ئێمە پێشبینی ئەو كاردانەوە بەهێزەمان نەدەكرد). ئەمەش كڕۆكی مەسەلەكەیە. پێشبینی نەكردنی ئەو كاردانەوەیە، شكستێكی سیاسی - عەسكەریی لێكەوتەوە. داننان بە هەڵەدا خۆی لە خۆیدا ئازایەتییە. بەڵام ئەم داننانە بەس نییە و كۆتایی مەسەلەكەش نییە، بەڵكو سەرەتایە.

هەنگاوی یەكەم بۆ سڕینەوەی ئاسەواری هەڵەكە، پەی بردنە بەوەی كە ئەو كەسانەی هیچ تێڕوانینێكی دروستیان بۆ رەوشەكە نەبووە، شیاوی ئەوە نین لە شوێنەكانی ئێستایان بمێننەوە چونكە ئەو كەسانە مەرجەكانی سەركردایەتیان تێدا نییە، پاش ئەم پەی پێبردنە، هەنگاوەكانی تر دەست پێدەكەن.

دەستبژێری سیاسیی كورد تا ئێستا هیچ لێكدانەوەیەكی روونی بۆ ئاكامە خراپەكان نییە. بە هۆی بیركردنەوە ‌و هەڵسەنگاندنی نا دروستی ئەو دەستەبژێرەوە، كوردستان لە ماوەی پێنچ رۆژدا 25 شار و شارۆچكەی لە دەست داو پانتاییەك زەویی گەورەتر لە دەوڵەتێكی وەك لوبنان دۆڕاند. 

لەو پانتاییە 35% ی، لە سنووری پارێزگای هەولێرەوە تا سنووری پارێزگای سەڵاحەدین، بە شەڕ و پاشان بە كشانەوەی هێزەكان لە دەست دراوە، 15% ی لە قەرەتەپەوە تا خانەقین، بەبێ  شەڕ و بە پێی رێكەوتنی مەیدانی‌و 50% لە مەخمورەوە بە شێوەیەكی كەوانەیی تا شەنگال، بە بێ شەڕو بە بێ رێككەوتنی مەیدانی.

ئەمە بەم واتایە دێت كە جوگرافیای كارەساتەكە زۆر گەورەیە، بەڵام ئەمە هەموو زیانەكە نییە چونكە برێكی دیكەی زیان هەیە كە ئەمجارە، بە بێ شەڕ و بە بێ لەشكركێشی، لەسەر مێزی گفتوگۆ، بەر كوردستان دەكەوێت. ئەو دەستە بژێرە سیاسییەی كە ئەم هەموو زیانەی بە كوردستان گەیاندووە، توانای ئەوەی نییە ئایندەیەكی باشتر بۆ كوردستان دابین بكات.

 هەروەك ئەزموونەكە نیشانی داوە، وڵات بەم سیستەمە سیاسییەی ئەمڕۆ كاری پێدەكرێت ‌و بەم سیستمە حزبییەی كە زۆر بەخراپی بەڕێوە دەچێت ‌و بەو سەركردایەتییەی كە كاروباری گشتی بەڕێوە دەبات، ناتوانێت پێشكەوتن‌و سەقامگیرییەكی درێژخایەن بۆ خۆی دابین بكات.

ئەزموونە شكستخواردووەكان ئەزموونی تفت ‌و تاڵن بەڵام بە بێ ئەم ئەزموونە شكستخواردووانە سەركردەی باش لە سەركردەی خراپ، بیركردنەوەی دروست ‌و بیركردنەوەی چەوت، لێك جیا ناكرێنەوە.