كۆتایی ساڵی 1980 لە سەرەتای شەڕی عیراق – ئێراندا، هێزەكانی عیراق شاری خورەمشەهری پارێزگای ئەهوازیان لە ئێران گرت ‌و بەیاننامەی ژمارە99ی سەركردایەتیی گشتیی هێزە چەكدارەكانی عیراق «رزگاركردن»ی خورەمشەهری راگەیاند.لەگەڵ چوونی هێزەكانی عیراق بۆ ناو شارەكە، دەم‌و دەست ئاڵای عیراقیان هەڵكرد. لەولاشەوە تەلەفزیۆنی فەرمیی عیراق رایگەیاند كە موحەممەرە(ناوە عەرەبییەكەی شارەكە) گەڕاوەتەوە بۆ باوەشی نیشتمانیی دایك. وەزارەتی راگەیاندن بەوەش دانەكەوت، بەڵكو دەستبەجێ هەموو نەخشە فەرمییەكانی عیراقی كێشایەوە‌و نەخشەیەكی تازەی بڵاو كردەوە كە تێیدا سنووری عیراق بە جۆرێك درێژ كراوەتەوە كە سەرتاسەری پارێزگای ئەهوازی گرتۆتەوە.
ئەم دیمەنە، هەفتەی رابردوو، پاش ئەوەی هێزەكانی توركیا دەستیان بەسەر عەفریندا گرت، دووبارە بۆوە. لەگەڵ چوونی هێزەكانی توركیا بۆ ناو عەفرین، ئاڵای توركیایان لەسەر بینا فەرمییەكان هەڵكرد. هەڵكردنی ئاڵاكە بە بەرچاوی هێزەكانی ئۆپۆزسیونەوە بوو كە هاوكاری توركیا بوون لە گرتنی شارەكەدا ‌و لانی كەم بۆ لەكەدار نەبوونی ناوبانگیان دەبووایە رازی نەبونایە بە هەڵكردنی ئاڵای دەوڵەتێكی بیانی لەسەر خاكی وڵاتەكەیان.
بەڵام ئەم مەسەلەیە كە مەسەلەیەكی لاوەكییە. مەسەلە سەرەكییەكە لە ناوخۆی توركیادایە. لەگەڵ بڵاوبونەوەی هەواڵی «رزگاركردن»ی عەفرین، بە دیواری شارەكاندا پۆستەرێك هەڵواسرا كە لەسەری نووسرا بوو عەفرین هەشتا‌ و دووەمین پارێزگای توركیایە. دەكرێت ئەمە تێپەڕێنرێت ‌و وا پاساوی بۆ بهێنرێتەوە كە دەستپێشخەرییەكە گوزارشت لە رای فەرمی ناكا و زۆرتر گوزارشت لە رای شەقام دەكا، بەڵام بە دڵنیاییەوە رای پارێزگار بە رایەكی فەرمی دەژمێردرێت.
نەجاتی سەنتورك پارێزگاری كرشەهیر لەگەڵ بڵاوبونەوەی هەواڵی گرتنی عەفریندا وتارێكی بە جۆش ‌و خرۆشی لە بەردەم ئاپۆرەی جەماوەردا خوێندەوە‌ و جەختی لەسەر ئەوە كردەوە كە هێزەكانی توركیا پاش «رزگاركردن»ی عەفرین، موسلیش رزگار دەكەن ‌و تا رزگاركردنی قودس ناوەستن. دیارە لێدوانەكانی سەنتورك سنووری رێپێدراویان تێپەڕاندووە، بە تایبەتی كە ناوی قودسی ئاخنیوەتە ناو قسەكانی ‌و باسی رزگاركردنی كردەوە. بۆیە هەر پاش ئەم وتارە بە جۆش‌ و خرۆشەی بە چەند سەعاتێك، فەرمانی خانەنشین كردنی دەرچوو.
پێش گرتنی عەفرین هەندێ هەواڵ دزەی كردبوو كە گوایە رێككەوتنێك لەسەر دەستی روسیا لە نێوان ئەنكەرە‌و دیمەشق هاتۆتە ئاراوە كە تێیدا عەفرین بە غۆتەی رۆژهەڵات گۆڕدراوەتەوە ‌و هەردوولا رازی بوون بەوەی كە لاكەی تر لە ناوچەی دڵخوازی خۆی دەستی ئاوەڵا بێت. سەركەوتنی توركیا لە عەفرین‌ و سەركەوتنی سوریا لە غۆتەی رۆژهەڵات هەواڵەكە پشت راست دەكاتەوە بەڵام هێشتا هیچ بەڵگەیەكی یەكلاكەرەوە لەم بارەیەوە نییە‌ و رەنگە مەسەلەكە لە رێكەوت بەولاوە هیچ نەبێت. بەڵام لەسەر زەوی، پەیوەندییەك لە نێوان ئەوەی كە لە عەفرین رویداوە‌ و ئەوەی كە لە غۆتە رویداوە هەیە، ئەویش ئەوەیە كە چەكدارەكانی فەیلەقی رەحمان ‌و ئەحراری شام پاش ئەوەی كە بە رێككەوتن، غۆتەیان چۆڵ كرد ‌و روویان كردە شاری ئیدلب، بە نیاز نین لە ئیدلب جێگیر بن، بەڵكو لە بەرنامەیانە كە بچن لە عەفرین جێگیر بن چونكە ئیدلب هەڕەشەی ئەوەی لەسەرە كە سوپای حكومەتی سوریا بیگرێتەوە و گورزێكی كاریگەرتر لە هێزەكانی ئۆپۆزیسیونی چكدار بوەشێنێت.
پاش گرتنی عەفرین كارتەكان تێكەڵاوتر بوون‌ و پێشبینی كردنی هەموو ئەگەرێكی خراپ هیچ بەربەستێكی لەبەردەم دا نییە. گەورەترین دۆڕاو پاش كورد لە عەفرین، ئەمریكایە كە 2500 سەربازی لە رۆژهەڵاتی فورات، بە هەماهەنگی لەگەڵ هێزەكانی سوریای دیموكرات، جێگیر كردەوە‌ و تا ئێستا هیچ ستراتیجێكی رونی نیە. گەورەترین براوەش روسیایە كە سەركەوتوو بووە لە دوورخستنەوەی توركیا لە ئەمریكا. خراپترین سیناریۆ ئەوەیە كە روسیا‌ و توركیا بگەن بە سازانێكی تر بە شێوەی ئیدلب بەرامبەر بە كۆبانێ ‌و قامشلو كە ئەمە روبەڕوبونەوەیەكی مەترسیدار لە نێوان تورك‌و ئەمریكییەكان دروست دەكا، چونكە چوونی توركیا بۆ رۆژهەڵاتی فورات، هیچ بەهایەك بۆ 20 بنكە سەربازییەكەی ئەمریكا ‌و 2500 سەربازەكەی ئەمریكا لە سوریا ناهێڵێتەوە، كە ئەمەش وا لە واشنتن دەكا بگاتە تینی ‌و كارێكی ناپێشبینیكراو بكات. روسەكانیش ئەمە دەزانن. هەروەها ئەوەش دەزانن كە ئەگەر مانۆڕە سیاسییەكانیان لە سنووری خۆیان دەرچن، رەنگە دەستپێشخەری لەدەست بدەن ‌و ململانێكە سنووری كۆنترۆڵكردن ببەزێنێ.
ئەگەر رەوتی رووداوەكان بەرەو خراپتر بڕوا، عەفرین دەبێتە نیشانەی جیاكەرەوەی دوو قۆناغ كە ئەمەی دواییان زۆر لەوەی پێشتر دژوارتر ‌و خراپتر دەبێ.