گۆڕانكارییە خێراكانی دیجیتاڵی، زەمەنی زۆر كورت كردۆتەوە، دوورییەكانی نزیك كردۆتەوە، رێوشوێنەكانی ئاسانتر كردووە، بەڵێ زۆری تەكنەلۆجیا و پراكتیزەكردنەكانی پەرەیان سەندووە، لە سەرووی هەمووشیانەوە، ئامرازە هەمەجۆرەكانی پەیوەندیی كۆمەڵایەتییە، هەموو ئەوانە بۆ خزمەتكردنی مرۆڤ و زیادكردنی ئاستی بەرهەمدارێتی، هەروەها بۆ كۆنتڕۆڵكردنی هەلومەرج و ژینگەی دەوروبەرێتی، هاندەری گۆڕانی كۆمەڵایەتی و پەرەپێدەری شێوازی ژیانی مرۆڤە. لەگەڵ نوێبوونی ئینتەرنێت و ئامرازەكانی پەیوەندیی كۆمەڵایەتی، بەڵام لەم ماوە كورتەدا گۆڕانێكی گەورەی لە شێوازی ژیان و دابونەریتی خەڵكیدا دروست كردووە، كە ئەو هەموو گۆڕانكارییە تەكنەلۆجییەی دەیەكانی رابردوو نەیانتوانیوە بیكەن. گۆڕانكارییەكان بە ئاستێك خێرا بوون، مرۆڤ ناتوانێ لەگەڵیدا بڕوات، وادەكات ئەو تەكنەلۆجیایە بگاتە ئاستێك كە بە خەیاڵی مرۆڤدا نەیەت، گۆڕانكارییەك بهێنێتە گۆڕێ گەورەتر بێت لەوەی ئێمە لە شێوازی پەیوەندیی و پەیوەندییە كۆمەڵایەتییەكان و شێوازی كار و بازرگانی و ئەوانیتردا دیومانە.
خوو پێوەگرتن و بەهەدەردانی كات
لەگەڵ لایەنە ئەرێنییە ئابووری و كۆمەڵایەتییەكانی و توانای گەورەی لە زیادكردنی كارلێكی كۆمەڵایەتی لەگەڵ خزم و دۆستەكان، هاوڕێی كار و ئاڵوگۆڕكردنی نووسراو و فایل و نامە و دۆكۆمێنت بە خۆڕایی، بەڵام لایەنی نەرێنیشی هەیە، بەهۆی خراپ بەكارهێنانی لەلایەن هەندێك خەڵكەوە، لە پێش هەموویانەوە، خوو پێوەگرتن و بەهەدەردانی كات، كاركردنەسەر ئاستی بەرهەمداری، كەوتنەوەی كێشەی خێزانی كە جیابوونەوە و لێكترازانی خێزان و دروستكردنی پەیوەندیی وەهمی، وێڕای دابڕانی كۆمەڵایەتی. لەلایەكی تریشەوە، هەندێك لە فەرمانبەران زیاد لە پێویست خۆی بە ئامێرە تەكنەلۆجییەكانەوە خەریك دەكات، بەتایبەتی ئامرازەكانی پەیوەندیی كۆمەڵایەتی، ئەمەیش پەككخستنی كار و دواكەوتنی مامەڵەی هاووڵاتیان و بێزاركردنیانی لێدەكەوێتەوە، هەندێكی تریان لە كاتی لێخوڕینی ئۆتۆمبێلدا بەكاری دەهێنێت، ئەمەش وێڕای ژیانی خۆی، هی ئەوانی تریش دەخاتە مەترسییەوە. لە هەموو ئەمانە مەترسیدارتر، بەكارهێنانی ئەم تەكنەلۆجیایە بۆ پشتیوانیكردنی تیرۆر و دزین و یاریكردن بە بەرژەوەندیی كەسان و دەوڵەتانەوە.
كار و كۆبوونەوەی خێزانی
قسەكردن لەسەر لایەنە باش و خراپەكانی پراكتیزەكردنی ئامرازەكانی پەیوەندیی كۆمەڵایەتی زۆرە و پەلوپۆی زۆری لێ دەبێتەوە، لەبەر ئەوە لێرەدا فۆكەس دەخەینە سەر چوارچێوەی كار و كۆبوونەوەی خێزانی، كە تێكدانی ئادابی دانیشتن و ئسوڵی ئاخاوتنی نێوان خەڵكی دەگرێتەوە. وێڕای قسەكردن بە دەنگی زۆر بەرز بە مۆبایل لەگەڵ هەندێك لەو كارمەندانەی كە پەیوەندیی راستەوخۆی لەگەڵ هەندێك لایەندا هەیە، وەك پزیشك و یاردەدەری پزیشك و مامۆستا و كارمەندانی پرسگە و ئەوانی تردا هەیە، هەروەها تێبینی دەكرێت لەكاتی وانەوتنە و كۆبوونەوەی فەرمانگەكان، بەشێكی خوێندكاران و فەرمانبەران رۆچوونەتە ناو مۆبایلەكانیان و بە دوور و نزیك ئاگایان لە وانە و كۆبوونەوە نەماوە، ئەمەش هەستێكی زۆر ناخۆش دەدات بە مامۆستا و ئەو كەسەی كۆبوونەوەكە دەكات، بەوەی بایەخ بە وانەكەی یان بە قسەكانی نادرێت، لە هەموو ئەوە سەیرتر، كە سەرۆكی كۆبوونەوە یان بەڕێوەبەری كۆڕەكە خۆی ئەوە بكات، ئەمەش بەهانە بەوانی تر دەدات وەك ئەو بكەن، بێگومان ئەم جۆرە رەفتارانە لەگەڵ بەها كۆمەڵایەتییەكاندا نایەتەوە، كە هانمان دەدەن بە دروستی گوێبیستی ئەوانە بین كە قسەمان بۆ دەكەن، بەداخەوە، ئەمە لای خۆمان بۆتە كلتوورێكی نوێ، بە دەگمەن لە دەوڵەتە پێشكەوتووەكاندا تێبینی دەكرێت. كاتێك یەكێك بە نامەیەك لە هۆكاری وەڵامنەدانەوەی ئاگاداری ئەو كەسەی تەلەفۆن دەكات دەكاتەوە، تەنانەت لە حاڵەتی كتوپڕ یان زۆر گرنگ وەڵام دەداتەوە، یان هەندێك كە ئیدارەی كۆبوونەوە دەكات لە كاتی كۆبوونەوەدا قسە لەگەڵ برادەرێكی دەكات، ئەمە لەگەڵ ئەخلاقیاتی كار و زەوق و ئادابی كۆبوونەوە و گفتوگۆدا ناگونجێت.
مۆبایلەكانیان لە سەبەتەیەكدا دابنێن
هەمان شت كاتێك كەسێك لە بۆنەیەكدا یان لە گردبوونەوەیەكی خێزانیدا، خۆی بە مۆبایلەكەیەوە سەرقاڵ كردووە، ئەمەش لەگەڵ ئامادەبوونی لە كۆڕی هاوڕێ و خزمایەتییەدا پێچەوانەوەیە. ئەم جۆرە مامەڵەكردنە، وایكرد كە هاوڕێیەكمان بە توندی مامەڵە لەگەڵ میوانەكان و ئەندامانی خێزانەكەیدا بكات، بەوەی داوای لە هەمووان كرد، كە مۆبایلەكانیان لە سەبەتەیەكدا دابنێن و كەس بەلایدا نەچێت تا دەچنەوە ماڵی خۆیان.
لە كۆتاییدا، پێویستە لەسەر ئەو كەسەی ئیدارەی كۆبوونەوە و میوانداری خەڵكی كردووە، بە وردی ئاگاداری رەوشی كۆبوونەوە و میوانەكانی بێت، خۆی بە وەڵامدانەوەی مۆبایل و نامەكانی پەیوەندیی كۆمەڵایەتی سەرقاڵ نەكات. هەروەها واباشترە، لە دەرگای هۆڵەكانی كۆبوونەوە، ئاگادارییەك بنووسرێت كە كەس مۆبایل بەكارنەهێنێت.
* سەرۆكی مونتەدای ئابووریی كوردستان