بەكردەوە هەموو جیهان پێویستی بەوەی پێی دەوترێ «شۆڕشی تەكنەلۆجیا»یە تا ئابوورییەكی خێراو زیرەك بكات، بەتایبەتیش دوای كاریگەرییەكانی تەشەنەكردنی پەتای كۆرۆنا ڤایرۆس، ئەو رووداوانەی لەگەڵ ئەو قەیرانە ئابوورییەی كە پەتاكە بەدوای خۆیدا هێنای‌ و هێشتا بوونی هەیە، ئەو راستییەی سەلماند. لەبەر ئەوە لێدوانەكانی ئاندی هالدانی حاكمی بانكی ناوەندیی ئینگلتەرا لەگەڵ پێدراوەكانی ئێستا دێتەوە، كاتێك ئەوەی دووپاتكردەوە كە ئەو شۆڕشە تەكنەلۆجیایە بۆ كۆی ئابووریی جیهان پێویستە، بۆ ئەوەی كۆمپانیاو دامەزراوەكانی جیهان خۆیان بۆ دوای پەتای كۆرۆنا ئامادە بكەن.
كاریگەریی كۆرۆنا لەسەر كەرتی ئابووری
بە كردەوە كۆرۆنا پێدراوی نوێی سەپاند كە لە حساباتی كەسدا نەبووە، بەتایبەتیش كە هیچ لایەن‌و دامەزراوەیەك نەبووە پێشبینی ئەو پاتەیەو ئاستی توندی كاریگەرییەكانی بكات كە بە ئێستاشەوە بەردەوامە، لەكاتێكدا ترسی هاتنی تەوژمی دووەمی ئەو پەتایە رووی لە زیادبوونە، كە هەندێك پێیان وایە لە تەوژمی یەكەمی زۆر كاریگەرتر و بەهێزترە.
ئەوەی پشتیوانی راستی ئەو قسەیەی حاكمی بانكی ناوەندیی ئینگلتەراو زۆرێكی تری شارەزایانی ئەو بوارە دەكات، كۆرۆنا كاریگەریی نەرێنیی كردە سەر هەموو كەرتە ئابوورییەكان، تەنها كەرتی تەكنەلۆجیا جیا لەوان هەنگاوی گەورەی جۆری لەهەموو بوارەكاندا نا، وێڕای كەرتی تەندروستی كە سودی زۆری لەخواستی هەڵكشاوی سەر بەرهەم‌و خزمەتگوزارییەكانی بینی. شارەزایان پێیان وایە، قۆناغی دوای كۆرۆنا ڤایرۆس زۆر جیاوازە لە قۆناغی پێشی ئەم ڤایرۆسە كوشندەیە.
داڕشتنی بنچینەی رێسا تەكنەلۆجییەكان
تەنانەت دەرهاویشتەكانی ئەم پەتایە، چەند كەرتێكی بە تەواوی لە بازاڕ كردە دەرەوە، بواری لە بەردەم دامەزراندنی كەرتی تردا بەرتەسك كردەوە، لە چوارچێوەی خزمەتگوزاریی هەمەجۆری ئەلكترۆنیدا كورتی كردەوە، لەوانە، بازاڕكردن‌و خوێندن‌و مامەڵە داراییەكان‌و ئاڵووێری ناو بازاڕە داراییەكان، لەكەرتی خوێندندا، پرسەكە بە ئاراستەی نیمچە تەواوی ئەلكترۆنیدا دەچێت.
بێگومان ئەم پرسە لەسەر ئاستی گواستنەوەی ئابووریی دەوڵەتانی جیهان لەڕووی تەكنەلۆجیاوە پێویستی بە هەنگاوێكی نوێی جۆری هەیە. راستە ئەو پرسە بە ئاستی جیاواز لە دەوڵەتانی پێشكەوتوو یان هەندێك لە دەوڵەتانی گەشندە هەنگاوی بەرچاویان ناوە، بەڵام لە هەمان كاتدا راستتر ئەوەیە زۆربەی دەوڵەتان لەم بوارەدا پێویستیان نەك بە شۆڕشە، بەڵكو پێویستیان بە داڕشتنی بنچینەی ئەو رێسا تەكنەلۆجیایانەیە كە لەگەڵ گۆڕانكارییە حەتمییەكانی ئایندە گونجاو بێت.
ئەمە لەم قۆناغەی ئێستادا هێندە ئاسان نییە، وێڕای ئەوەی ئێستا جیهان لەقۆناغی كۆتایی پێهێنانی ئەم پەتایەیە، بەهۆی بەردەوامی مەترسییەكانی ئەم پەتایە هێشتا سەركەوتن لەم بوارەدا روون نییە. وێڕای ئەمانە، زۆرێك لە دەوڵەتان پێویستیان بە وەبەرهێنانی گەورە هەیە تا لەئایندەدا دەست بە هەنگاونان بەو ئاقارە تەكنەلۆجییەدا بكات، ئەمەش بەهۆی ئەو گوشارە داراییەی كەوتۆتە سەر دەوڵەتان بۆ رزگاركردنی ئابوورییەكانیان لەو قەیرانەی تێیدان رەخساو نییە.
كاتێكی زۆری گەرەكە
لێرەوە دەكرێ بوترێ، هەنگاونان بە ئاراستەی شۆڕشی تەكنەلۆجیا كاتێكی زۆری گەرەكە، لەمەشدا جیاوازیی لە نێوان دەوڵەتاندا هەیە. بەڵام لەكۆتاییدا، ئەم شۆڕشە لەئایندەی نزیك نەك دوور دەكرێت، چونكە شێوازی ئابووریی پێش پەتای كۆرۆنا ڤایرۆس، بۆ دابینكردنی پێداویستییەكانی دوای پەتاكە گونجاو نییە.
تەنانەت یاسا نێودەوڵەتییەكانی ئەم رەوتە، لەقۆناغی داهاتوودا دەگۆڕدرێن، بەتایبەتیش دەرئەنجامی ئەو پێشهات‌و پێدراوانەی كە بەڕێوەن. گۆڕان لەم بوارەدا بەبێ شك بەڕێوەیە لەپێناوی دەستەبەركردنی دروشمی ئابووریی تەكنەلۆجیای زیرەك‌و چارەسەركردنی گەشەی ئابووریی جیهان بەشێوەیەكی خێراتر تا بتوانێ قەرەبووی دەرهاویشتەكانی كۆرۆنا ڤایرۆس بكاتەوە، ئەمەش بەشێوەیەكی ئاسان‌و ساكار بەڕێوەناچێت ئەگەر هاوكاری نێودەوڵەتی ئەو زیانە گەورەیەی دوچاری ئابووریی جیهان بووەو كاریگەریی نەرێنی لەسەر دەوڵەتانی پێشكەوتوو و گەشندەو دواكەوتوو بوو، لەبەرچاو نەگیرێت.
* سەرۆكی مونتەدای ئابووریی كوردستان